Nieodpłatne przekazanie mieszkania następuje najczęściej w formie darowizny. Zazwyczaj odbywa to się w kręgu rodzinnym, gdzie np. rodzice przekazujący mieszkanie swoim dzieciom lub dziadkowie wnukom. Warto wówczas pamiętać o zachowaniu odpowiedniej formy i formalnościach wobec urzędu skarbowego. Ile to kosztuje i czy należy zgłosić ją do urzędu?
Kodeks Cywilny art. 888 reguluje pojęcie darowizny jako formę umowy, w której darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego, kosztem swego majątku. Należy rozumieć to wprost: jedna osoba daje coś swojego drugiej osobie. Czynność ta nie odbywa się jednak bez konsekwencji podatkowych – mówimy tu o podatku od darowizn, który należy zapłacić, jeżeli darowizna odbywa się przykładowo pomiędzy znajomymi. Darowizna w formie aktu notarialnego jest bezwzględnie wymagana w przypadku przenoszenia prawa własności do nieruchomości – mieszkania, domu, działki itp.
Podatek od darowizny
Zgodnie z treścią ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn, nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub nabycie praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:
- dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego,
- darowizny, polecenia darczyńcy,
- zasiedzenia,
- nieodpłatnego zniesienia współwłasności,
- zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu,
- nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności. podlega podatkowi od spadków i darowizn.
Darowizna nieruchomości, a podatek
Wysokość podatku od spadków i darowizn ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca (obdarowany). Zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.
Wyróżnia się trzy grupy podatkowe:
- do grupy I – małżonka, zstępnych (np. syn, córka, wnuki, prawnuki), wstępnych (np. matka, ojciec, dziadkowie), pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów,
- do grupy II – zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych,
- do grupy III – innych nabywców.
Za rodziców, w rozumieniu ustawy, uważa się również przysposabiających, a za zstępnych także przysposobionych i ich zstępnych.
Kwoty wolne od podatku
Do każdej grupy podatkowej przypisana jest inna kwota wolna od podatku. Oznacza to, że darowizny do tej kwoty nie trzeba zgłaszać do Urzędu Skarbowego i zapłacić od niej podatku.
Są to następujące kwoty:
- I grupa podatkowa – kwota wolna od podatku wynosi 9.637 zł,
- II grupa podatkowa – kwota wolna od podatku wynosi 7.276 zł,
- III grupa podatkowa – kwota wolna od podatku wynosi 4.902 zł.
